Alles wat patiënten moeten weten over Aduhelm (aducanumab) | New Alzheimer's Medicine

Artikel beoordeeld door Dr. Jan de Witt

Op 7 juni 2021 keurde de FDA aducanumab (geproduceerd onder de handelsnaam "Aduhelm") goed voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer. Dit wekte de hoop van miljoenen Alzheimerpatiënten en hun families over de hele wereld, terwijl deskundigen hun bezorgdheid over het besluit uitspraken.

Aduhelm is het eerste geneesmiddel voor de ziekte van Alzheimer dat in 18 jaar door de FDA is goedgekeurd Dit geneesmiddel beweert, volgens de gepubliceerde resultaten, in staat te zijn de progressie van de ziekte van Alzheimer zelf te vertragen, en niet zozeer de symptomen ervan te verlichten.

Het besluit van de FDA om het geneesmiddel goed te keuren is omstreden geweest. Niettemin verwacht Biogen, de fabrikant van Aduhelm, tegen eind juni 2021 te beginnen met de verzending van Aduhelm naar meer dan 900 gezondheidszorgcentra in de Verenigde Staten.

Aduhelm is momenteel beschikbaar voor geschikte patiënten buiten de Verenigde Staten op basis van compassionate use of named patient basis. Ga voor meer informatie naar het gedeelte "Toegang tot Aduhelm buiten de Verenigde Staten".

De ziekte van Alzheimer: een van de grootste sociale, medische en economische crises van de 21e eeuw

De ziekte van Alzheimer is een degeneratieve hersenaandoening waaraan momenteel meer dan 40 miljoen mensen over de hele wereld lijden en die de meest voorkomende oorzaak van dementie is. Jarenlang werd gedacht dat de ziekte van Alzheimer een normaal onderdeel van het ouder worden was, maar nu wordt zij erkend als een aandoening met ernstige gevolgen op gezondheids-, economisch en sociaal gebied.

Onderzoekers begrijpen nog niet volledig wat de ziekte van Alzheimer veroorzaakt, maar men denkt dat de ziekte wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren, zoals:

• Veroudering: Alzheimer wordt het vaakst gediagnosticeerd na het 65e levensjaar (late-onset Alzheimer). Ongeveer een derde van de mensen van 85 jaar en ouder heeft de ziekte van Alzheimer. Veranderingen in de hersenen als gevolg van veroudering kunnen bijdragen tot het ontstaan van de aandoening.
• Familiegeschiedenis: Het hebben van een eerstegraads familielid met Alzheimer verhoogt het risico dat iemand de ziekte krijgt. Wetenschappers denken dat een genetische aanleg vroege Alzheimer kan veroorzaken, die voorkomt bij mensen tussen de 30 en 60 jaar. Slechts 10% van de Alzheimer-patiënten heeft de vroege vorm van de ziekte.
• Andere factoren: Wetenschappers hebben verbanden gevonden tussen cognitieve achteruitgang en hartziekten, maar ook diabetes en obesitas. Het sterkste bewijs koppelt de gezondheid van de hersenen aan de gezondheid van het hart. Verwondingen aan het hoofd zijn ook in verband gebracht met een verhoogd risico op Alzheimer, omdat ze de vorming van amyloïde plaques kunnen veroorzaken. Mensen met het syndroom van Down, waarbij een extra chromosoom de genetische codering dicteert voor een type amyloïde eiwit dat in verband wordt gebracht met Alzheimer, lopen ook een verhoogd risico.

Bij de meeste mensen met Alzheimer wordt de diagnose gesteld in de milde fase, wanneer de symptomen meer uitgesproken worden en de ziekte al enige hersenschade heeft veroorzaakt, ondanks het feit dat sommige symptomen al tien jaar voor de diagnose beginnen op te treden. Vroege symptomen kunnen door patiënten worden veronachtzaamd (vaak uit schaamte) of gewoon niet worden opgemerkt door artsen of familieleden. Patiënten hebben een gemiddelde levensverwachting van 3-11 jaar na de diagnose.

"Mettertijd vergat mama wie ik was"

De ziekte van Alzheimer kent drie verschillende stadia:

• Mild: In de eerste stadia ervaren patiënten geheugenverlies zoals het vergeten van belangrijke data en gebeurtenissen, het vaak herhalen van vragen, het langer duren om dagelijkse taken te voltooien, voortdurende problemen met financiën, het vaak misplaatsen van items, en angst. (Om meer te weten te komen over hoeveel geheugenverlies normaal is bij het ouder worden, zie deze infografiek van het National Institutes of Health (NIH)'s National Institute on Aging)
• Matig: Naarmate de ziekte vordert, hebben patiënten meer geheugenverlies en verwardheid, moeite met communiceren en lezen, moeite met routinetaken zoals aankleden, problemen met het herkennen van familie en vrienden, paranoia, hallucinaties, en dwalen.
• Ernstig: Patiënten met ernstige Alzheimer ervaren een onvermogen tot communiceren, gewichtsverlies, slikproblemen en verlies van controle over de darmen of blaas. In dit stadium liggen patiënten het grootste deel van de tijd in bed en zijn voor hun verzorging volledig afhankelijk van anderen.

De ontberingen van Alzheimerpatiënten zijn schrijnend, omdat de ziekte elk aspect van hun dagelijks leven beïnvloedt. Hieronder kunt u een aantal verhalen lezen van patiënten of van vrienden en familie van patiënten.

Sandy, een voormalig tandarts en assistent-professor aan Harvard, sprak met verslaggevers van CNN over zijn realisatie dat zijn vergeetachtigheid was gevorderd tot iets ergers: "'Ik kijk anderhalf uur naar een tandartsdossier,' herinnert hij zich. Ik ben het aan het lezen, het zit in mijn hersenen. Dan sluit ik het dossier en herinner me letterlijk niets meer van de zaak.'" Kort daarna werd bij hem de ziekte van Alzheimer geconstateerd.

Fred Walker, wiens vrouw de ziekte van Alzheimer heeft gekregen, sprak met Alzheimer's Research UK over zijn vrouw: "'De telefoon gebruiken ging haar vermogens te boven. Ze kon niet alle knoppen beheersen. Het fornuis was veel te ingewikkeld om te begrijpen en er was altijd het gevaar dat ze het gas aan liet staan. Ze vond een kopje thee zetten te veel en raakte in de war over hoeveel thee, melk en water er nodig was."

De ziekte van Alzheimer, wanneer ze de latere stadia bereikt en overgaat in dementie, wordt beschreven door Laury voor de Alzheimer's Society:

"[...] begonnen we aan een nieuwe reis. Eén die 24-uurs verzorging inhield, dagelijkse medicatierondes, en mam die volledig verloren raakte in de mist van haar eigen geest. [...] Het drong toen pas tot me door wat voor horrorshow het was om een geliefde met deze wrede, verraderlijke ziekte te zien. [...] Ze begon te hallucineren. "

everyone.org-oprichter Sjaak Vink bevestigt en herkent elk van deze beschrijvingen. Zijn moeder kreeg in 2015 de diagnose Alzheimer.

Het is een moeilijke weg voor patiënten en hun dierbaren - en de ziekte beperkt zich niet tot het beïnvloeden van alleen hun persoonlijke leven en het leven van hun dierbaren.

Druk op verzorgers, budgetten en beleidsmakers

Alzheimerpatiënten hebben naarmate hun toestand verslechtert steeds veeleisender zorg nodig, zoals thuiszorg, nachtzorg, huishoudelijke hulp of verpleging; uiteindelijk moeten zij soms in woonzorgcentra of verpleeghuizen gaan wonen. De ziekte eist een zware tol van de patiënt, van zijn familieleden (die zich vaak volledig wijden aan de verzorging van de patiënt) en van zijn persoonlijke begrotingen en die van de staat.

Mantelzorgers staan voor een zware taak wanneer ze voor hun dierbaren met de ziekte van Alzheimer zorgen. Uit een enquête blijkt dat 95% van de mantelzorgers in het Verenigd Koninkrijk zegt dat het hun lichamelijke of geestelijke gezondheid heeft aangetast, 69% zegt zich voortdurend uitgeput te voelen, 64% voelt zich angstig en 49% voelt zich depressief.

In Europa lijden ongeveer 10 miljoen mensen aan de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie en dit aantal zal naar verwachting stijgen tot 14 miljoen in 2030. De economische kosten van dementie in Europa zullen tegen 2030 naar schatting stijgen tot meer dan 250 miljard euro, waarvan meer dan 50% voor rekening komt van de kosten van mantelzorg. Er is ongelijke toegang tot zorg en behandeling en, met name in Oost-Europa, is er een gebrek aan beschikbare ondersteuningssystemen en sociale programma's voor Alzheimerpatiënten en hun verzorgers.

In de Verenigde Staten is de ziekte van Alzheimer onlangs opgenomen in de top 10 van doodsoorzaken en het is de enige ziekte in de top 10 waarvoor geen genezing bekend is. In de VS lijden 6 miljoen mensen aan de ziekte en dit aantal zal naar verwachting stijgen tot 12 miljoen in 2050. Tegen eind 2021 kunnen de totale nationale kosten voor de zorg voor mensen met Alzheimer en andere vormen van dementie oplopen tot 355 miljard dollar en tegen 2050 zullen ze naar verwachting oplopen tot 1,1 biljoen dollar.

Deze financiering, hoe astronomisch ze ook mag lijken, is nodig om de patiënten een adequate ondersteuning en, in de mate van het mogelijke, een waardig leven te bieden.

Door de 24-uurszorg die vooral in de latere stadia nodig is, worden Alzheimerpatiënten bijzonder hard getroffen wanneer hun zorg ontoereikend is, wat in veel landen en gemeenschappen het geval is. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk worden elk jaar tienduizenden mensen met dementie op de spoedeisende hulp opgenomen als gevolg van infecties, valincidenten en uitdroging, die het gevolg zijn van ontoereikende zorg. Dit legt nog meer druk op de nationale budgetten voor gezondheidszorg.

Tijdens de COVID-19-pandemie zijn Alzheimerpatiënten zwaar getroffen en hebben zij een hoog sterftecijfer te verduren gekregen ten gevolge van hun leeftijd, andere langdurige gezondheidsaandoeningen en de problemen van Alzheimer zelf (bv. geheugenproblemen en verwardheid waardoor patiënten moeite hebben om de richtlijnen ter voorkoming van COVID-19-infecties op te volgen).

Alzheimerpatiënten in verzorgingstehuizen hebben de schadelijke gevolgen ook op andere manieren gevoeld. Door de ontoereikende zorg en de gedwongen scheiding van hun dierbaren om hen te beschermen tegen COVID-19, zijn hun geestelijke en lichamelijke gezondheid door de eenzaamheid en het isolement die daarvan het gevolg zijn, verder verslechterd.

Er zijn doeltreffende behandelingen voor de ziekte nodig om ook te voorkomen dat de gezondheidscrisis en de economische crisis ernstige proporties aannemen.

Hoogtepunten in het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer

In 1910 gaf Emil Kraepelin, een arts in Duitsland, de aandoening de naam "ziekte van Alzheimer", naar de arts Alois Alzheimer, die pathologische kenmerken van preseniele dementie ontdekte bij een patiënt met ernstig geheugenverlies en verergerende psychologische veranderingen. Het onderzoek naar behandelingen van de ziekte van Alzheimer begon pas eind jaren tachtig in de Verenigde Staten, maar stuitte op kritiek omdat artsen nog steeds geloofden dat Alzheimer een onvermijdelijk gevolg van veroudering was.

In de Verenigde Staten begonnen het National Institute on Aging (NIA) en de Alzheimer's Association in 1978 in samenwerking met Pfizer aan de eerste klinische proef voor een geneesmiddel dat de symptomen van de ziekte van Alzheimer zou behandelen. Het geneesmiddel werd in 1993 goedgekeurd: Cognex (tacrine) verbeterde, volgens de gepubliceerde resultaten, de cognitieve vermogens bij sommige patiënten, maar stopte niet dat de ziekte verergerde.

In het volgende decennium werden nog zes geneesmiddelen goedgekeurd, alle voor de behandeling van de cognitieve symptomen van de ziekte van Alzheimer:

• Aricept (donepezil): voor de behandeling van symptomen die verband houden met het geheugen en het denken
• Razadyne (galantamine): voor de behandeling van symptomen die verband houden met het geheugen en het denken
• Exelon (rivastigmine): voor de behandeling van symptomen die verband houden met het geheugen en het denken
• Namenda (memantine): ter verbetering van geheugen, aandacht, redevermogen, taal
• Namzaric (memantine + donepezil): een combinatie van de bovengenoemde
• Belsomra (Suvorexant): voor de behandeling van slapeloosheid bij patiënten met de ziekte van Alzheimer

Het laatste geneesmiddel dat voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer werd goedgekeurd, werd in 2003 goedgekeurd. Decennialang werd de ziekte van Alzheimer beschouwd als een natuurlijk gevolg van het ouder worden. Er werden weinig middelen ingezet om een behandeling te vinden, omdat er een debat gaande was over de vraag of het wel een echte ziekte was. De afgelopen 20 jaar hebben onderzoekers echter veel middelen ingezet om de ziekte te bestuderen en een behandeling te ontwikkelen.

Het gebrek aan behandelingen voor de ziekte van Alzheimer is niet te wijten aan nalatigheid van de kant van de farmaceutische bedrijven - de industrie heeft in het algemeen miljarden geïnvesteerd in onderzoek. Het bedrijf Eli Lilly alleen al heeft in drie decennia 4,2 miljard dollar gespendeerd aan de ontwikkeling van een succesvol geneesmiddel, en het National Institutes of Health (NIH) van de Verenigde Staten heeft meer dan 500 miljoen dollar per jaar uitgegeven aan onderzoek naar en ontwikkeling van behandelingen.

Sinds 2013 heeft het Amerikaanse Congres het jaarlijkse budget van de NIH voor de financiering van onderzoek naar Alzheimer en verwante vormen van dementie verdrievoudigd, tot 3,1 miljard dollar in 2019.

Nationale en particuliere financiering heeft geresulteerd in 2173 klinische proeven die in 2019 zijn uitgevoerd om verschillende theorieën te testen. De geteste toptheorieën zijn:

• 19% van de proeven was gericht op een neurotransmitter-hypothese
• 17,0% van de proeven testte een mitochondriale cascadehypothese en andere verwante hypothesen
• 12,7% testte de taupropagatiehypothese

De 22,3% van de trials die zich op amyloïd richten, richten zich op verschillende manieren om de plaque te verkleinen:

• Door het immuunsysteem gegenereerde antilichamen tegen beta-amyloïde: "Actieve vaccins" die, wanneer ze in het lichaam worden geïnjecteerd, het immuunsysteem aanzetten tot de aanmaak van antilichamen om beta-amyloïde te vernietigen en de niveaus van beta-amyloïde in de hersenen te verlagen.
• In laboratorium geproduceerde antilichamen tegen beta-amyloïde: "Passieve vaccins", die als doeltreffender en veiliger worden beschouwd dan pogingen om antilichamen in het lichaam aan te maken.
• Vermindering van de beta-amyloïde productie: Sommige experimentele behandelingen veranderen het gedrag van bepaalde eiwitten die de productie van beta-amyloïde kunnen voorkomen of verminderen.
• Het voorkomen van bèta-amyloïde aggregatie: Wetenschappers doen onderzoek naar geneesmiddelen die de eerste interacties tussen beta-amyloïde en hersencellen, die leiden tot de dood van de hersencel, voorkomen.
• Verhogen van de verwijdering van beta-amyloïde: Technieken zoals het mobiliseren van het immuunsysteem om het beta-amyloïde aan te vallen of het toedienen van natuurlijke agentia met anti-amyloïde effecten.
• Natuurlijke agentia met anti-amyloïde effecten: Intraveneus immunoglobuline (IVIg), verkregen van menselijke bloeddonoren, bevat natuurlijke antilichamen die het beta-amyloïdegehalte kunnen verlagen.

Wat is Aduhelm (aducanumab-avwa)?

Aduhelm (aducanumab) is een anti-amyloïde antilichaam dat is geïndiceerd voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer. Het is bedoeld om bèta-amyloïde plaques te verwijderen die zich bij patiënten met de ziekte van Alzheimer in abnormale hoeveelheden tussen de hersencellen vormen, wat leidt tot het afsterven van de aangetaste hersencellen. Het beta-amyloïde werd in 1984 geïdentificeerd en werd al snel beschouwd als de belangrijkste trigger voor beschadiging van de hersencellen, terwijl in 1986 het tau-eiwit werd geïdentificeerd, een hoofdbestanddeel van tangles en een tweede trigger voor beschadiging van de hersencellen.

Aduhelm is ontwikkeld door Biogen, Inc., een multinationaal biotechnologiebedrijf gevestigd in Massachusetts, Verenigde Staten. Aduhelm wordt toegediend als maandelijkse injectie.

Aduhelm heeft een lange geschiedenis.

Het Zwitserse biotechbedrijf Neurimmune Therapeutics AG heeft in samenwerking met de universiteit van Zürich de beschermende anti-amyloïde antilichamen geïdentificeerd bij gezonde ouderen en patiënten met langzaam voortschrijdende dementie en heeft geleid tot de ontdekking van aducanumab, het actieve bestanddeel in Aduhelm. Bij patiënten met milde Alzheimer vermindert een jaar lang maandelijkse intraveneuze infusies van aducanumab de amyloïde plaque, wat resulteert in een vertraging van de cognitieve achteruitgang.

Neurimmune heeft aducanumab voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer in 2007 in licentie gegeven aan Biogen en werkt samen met Biogen aan de ontwikkeling ervan.

Hoe werkt Aduhelm ?

De ziekte van Alzheimer blijkt het gevolg te zijn van de ongewone opeenhoping in de hersenen van twee eiwitten, beta-amyloïde en tau. Beta-amyloïde is een eiwit dat normaal in de hersenen aanwezig is, maar dat bij de ziekte van Alzheimer samenklontert tot amyloïde plaques tussen de hersencellen - de amyloïde theorie stelt dat deze plaques de hersencellen beschadigen en uiteindelijk doden. Amyloïde plaques lijken zich vroeger in de ziekte te ontwikkelen, terwijl tau tangles zich pas later in de ziekte lijken te ontwikkelen. Veel van het onderzoek dat is verricht om een behandeling voor de ziekte van Alzheimer te vinden, is gericht op het verwijderen van amyloïde plaques.

Aduhelm is ontworpen om de ziekte van Alzheimer in de allervroegste stadia van de ziekte te behandelen door zich te binden aan de amyloïde plaques, waardoor het immuunsysteem wordt aangezet de plaques te vernietigen, omdat het deze als een vreemde indringer beschouwt. Het is de bedoeling dat zodra de plaques zijn verwijderd, de hersencellen stoppen met afsterven en de cognitieve functie niet meer achteruitgaat. Aduhelm gebruikt dit mechanisme om de progressie van de ziekte te vertragen, en richt zich met name op patiënten in de vroege stadia van de ziekte van Alzheimer. Aduhelm maakt de reeds aangerichte schade niet ongedaan.

Amyloïde plaques zijn al 3 decennia een doelwit van onderzoek naar de ziekte van Alzheimer en de ontwikkeling van geneesmiddelen, en Aduhelm is een van die behandelingen waarnaar in de loop der jaren onderzoek is verricht.

"De Kerk van de Heilige Amyloïde"

Wetenschappers zijn het er nog niet over eens wat de ziekte van Alzeimer veroorzaakt, maar zij hebben bepaalde theorieën. Eén daarvan wordt "de amyloïdhypothese" genoemd en Aduhelm is ontwikkeld op basis van de veronderstelling dat deze theorie juist is.

De amyloïdhypothese stelt dat amyloïde plaques die zich tussen hersencellen vormen, de cellen doen afsterven, wat tot cognitieve achteruitgang leidt. Het is een reeds lang bestaande theorie die nooit door iedereen is aanvaard - en de mislukkingen tot dusver van de klinische proeven die gericht zijn op amyloïde plaques hebben de critici ervan aangemoedigd. Sommigen noemen de groep aanhangers van de theorie "de kerk van de heilige amyloïde" vanwege hun terughoudendheid, grenzend aan de weigering om alternatieve theorieën te aanvaarden.

Zelfs de normale functie van beta-amyloïde in de hersenen wordt door onderzoekers betwist, aangezien zij het er niet over eens zijn welke rol het van nature in het menselijk lichaam speelt en of het strikt genomen een marker van de ziekte van Alzeimer is.

Een veelgehoord tegenargument voor de amyloïd-hypothese is dat in de hersenen van veel ouderen met een normale cognitie plaques worden aangetroffen. Interessant is dat bij sommige postmortemonderzoeken van mensen ouder dan 90 jaar met buitengewone herinneringen amyloïde plaques in verschillende mate in hun hersenen zijn aangetroffen - sommigen hadden zo'n hoge dichtheid dat zij leken op de ernstigste gevallen van Alzheimer, en zij hadden ook veel meer neuronen dan mensen die met Alzheimer waren gestorven.

Sommige onderzoekers denken dat beta-amyloïde juist een beschermende rol kan hebben.

George Perry, neurobioloog aan de Universiteit van Texas in San Antonio, suggereert dat "de opeenhoping van beta-amyloïd en tau in feite een beschermende reactie is op de leeftijdsgebonden stofwisselingsdruk in de cel," en bijzonder nuttig is bij het verminderen van oxidatieve stress in de hersenen (oxidatieve stress neemt toe met de leeftijd, waardoor de cellen beschadigd raken).

Verschillende studies hebben andere mogelijke oorzaken van de ziekte van Alzheimer onderzocht. Eén zo'n studie werd geleid door onderzoekers van de Icahn School of Medicine van Mount Sinai in New York, die ontdekten dat twee stammen van een virus met de naam HHV (deel van de herpesvirusfamilie) in grotere hoeveelheden worden aangetroffen in de hersenen van mensen met de ziekte van Alzheimer. Hoewel het niet zeker is dat deze twee virussen de ziekte veroorzaken (waarschijnlijker is dat de oorzaak ligt in de combinatie van het virus plus een bepaalde genvariant die APOE wordt genoemd), suggereren de gegevens dat infectie het risico op het ontwikkelen van Alzheimer verhoogt en dat mensen die met antivirale geneesmiddelen worden behandeld, tien keer minder kans hebben om Alzheimer te ontwikkelen.

De amyloïd-theorie wordt echter ondersteund door genetische bevindingen die een verband leggen tussen amyloïd-gerelateerde genproblemen en de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer op jonge leeftijd (bij mensen tussen 30 en 65 jaar). Het syndroom van Down wordt als een risicofactor beschouwd, omdat onderzoekers hebben ontdekt dat mensen met het syndroom van Down een extra kopie hebben van een chromosoom dat het gen bevat dat codeert voor een amyloïd-eiwit dat in verband wordt gebracht met de vroege ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer.

Andere genetische afwijkingen kunnen leiden tot de productie van langere varianten van beta-amyloïde die gemakkelijker plaques vormen, of de productie van beta-amyloïde verhogen en enigszins zeldzame gevallen van de ziekte van Alzheimer op jonge leeftijd veroorzaken. Meerdere familieleden van één familie kunnen drager zijn van deze genmutaties en het risico van een individu op het ontwikkelen van beginnende Alzheimer verhogen.

Voorstanders van de amyloïd-theorie suggereren dat eerdere proeven met medicijnen die gericht waren op amyloïde plaques , gewoon gebrekkig waren. Een studie met semagacestat bijvoorbeeld, een remmer van de productie van beta-amyloïde proteïnen, verslechterde de cognitie van de deelnemers aan de studie; onderzoekers stelden ook een toename van huidkanker vast bij de deelnemers. Dit zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat semagacestat ook de productie van andere eiwitten remde, niet alleen van beta-amyloïde, waarvan sommige belangrijke functies hebben in het menselijk lichaam.

De meest gesteunde verklaring voor het mislukken van deze proeven die gericht zijn op amyloïden, is dat de geneesmiddelen de juiste geneesmiddelen zijn, maar op het verkeerde moment in de progressie van de ziekte van Alzheimer worden toegediend - zij worden te laat toegediend in het proces van de vorming van amyloïde plaques, een proces dat tientallen jaren vóór het verschijnen van symptomen begint.

Michael Murphy, een neurowetenschapper aan de Universiteit van Kentucky, merkt op dat "we waarschijnlijk al een geneesmiddel hebben dat de ziekte van Alzheimer zou kunnen behandelen, als we het aan mensen van in de vijftig zouden geven".

Er wordt veel gediscussieerd over de oorzaken van Alzheimer, en deskundigen zitten nog niet op één lijn - maar patiënten en onderzoekers hebben nieuwe wind in de zeilen gekregen door de resultaten van aducanumab in een van de klinische fase 3-onderzoeken van Aduhelm.

Aduhelm in klinische proeven

De klinische proeven verlopen in vier fasen:

• Fase 0: Het geneesmiddel wordt in zeer kleine hoeveelheden getest op minder dan 15 deelnemers om er zeker van te zijn dat het niet schadelijk is en dat de proef kan worden voortgezet.
• Fase 1: Het geneesmiddel wordt getest op 20 tot 80 deelnemers zonder onderliggende gezondheidsaandoeningen om er zeker van te zijn dat er geen ernstige bijwerkingen zijn. Volgens de FDA gaat ongeveer 70% van de geneesmiddelen door naar fase 2.
• Fase 2: Het geneesmiddel wordt getest op enkele honderden deelnemers met de aandoening waarvoor het geneesmiddel bedoeld is, gedurende enkele maanden of jaren, om informatie te verzamelen over de werkzaamheid en de bijwerkingen. Ongeveer 33% van de geneesmiddelen gaat door naar fase 3.
• Fase 3: Het geneesmiddel wordt getest op maximaal 3000 deelnemers met de aandoening waarvoor het geneesmiddel is bedoeld, en kan meerdere jaren duren. Het geneesmiddel moet bewezen veilig en werkzaam zijn. 25-30% van de geneesmiddelen gaat door naar fase 4.
• Fase 4: Bij deze fase zijn duizenden deelnemers gedurende vele jaren betrokken; zij vindt plaats nadat de FDA het geneesmiddel heeft goedgekeurd. Het doel ervan is meer informatie te verzamelen over de veiligheid en doeltreffendheid op lange termijn.

Aduhelm in fase 1

Biogen voerde verschillende klinische onderzoeken uit naar aducanumab, te beginnen met drie fase 1-studies in 2011 waarin aducanumab werd getest bij gezonde vrijwilligers en bij patiënten met de ziekte van Alzheimer in de VS en Japan, waarbij werd gewerkt met verschillende doses van aducanumab en placebo. Sommige patiënten werden gedurende meer dan 3 jaar opgenomen.

In 2016 publiceerde Biogen de resultaten van hun klinische fase 1-studie, waarin onderzoekers gedurende een jaar maandelijkse intraveneuze infusies van aducanumab toedienden aan proefdeelnemers met milde Alzheimer. Deelnemers die werden behandeld met aducanumab vertoonden lagere niveaus van beta-amyloïde in de hersenen en een vertraging van de cognitieve achteruitgang zoals gemeten door een officiële Clinical Dementia Rating. Onder de deelnemers die aducanumab-infusies kregen, registreerden de onderzoekers van Biogen ook een vermindering van bijwerkingen zoals ARIA (amyloïd-gerelateerde beeldvormingsafwijkingen, bv. hersenoedeem of bloedingen in de hersenen). Biogen vond deze resultaten voldoende bemoedigend om over te gaan tot Fase 2.

Aduhelm in fase 2

Biogen begon eind 2018 met fase 2-studies en evalueerde de veiligheid van voortgezette dosering van aducanumab, naast het controleren op een vermindering van amyloïde plaques en een vertraging van de cognitieve achteruitgang bij deelnemers met de ziekte van Alzheimer in een vroeg stadium en symptomatisch.

Aducanumab slaagde niet in zijn primaire doelstelling om na 12 maanden een tragere cognitieve achteruitgang aan te tonen, maar nadat de gegevens van de proef over 18 maanden in een heranalyse waren bekeken, werden positieve effecten waargenomen in één van de vijf doses - de hoogste dosis van aducanumab. De hoogste dosis bleek de amyloïde plaques in de hersenen te verminderen en positieve reacties op de cognitie te vertonen.

Bijwerkingen werden, net als in fase 1, waargenomen, zoals ARIA (amyloïd-gerelateerde beeldvormingsafwijkingen) bij ongeveer 10% van alle deelnemers, en minder dan 15% bij deelnemers die de hoogste doses aducanumab kregen.

"De 18-maanden resultaten van de BAN2401 proef zijn indrukwekkend en bieden belangrijke ondersteuning voor de amyloïde hypothese, zei Jeff Cummings, stichtend directeur, Cleveland Clinic Lou Ruvo Center for Brain Health, in een verklaring voor Biospace.

Aduhelm in fase 3

Na de resultaten van de fase 2-studie voerde Biogen twee fase 3-studies uit, Engage en Emerge genaamd, waaraan iets minder dan 3300 deelnemers met een relatief milde vorm van de ziekte van Alzheimer in Noord-Amerika, Australië, Europa en Azië deelnamen. Aducanumab werd eenmaal per maand in lage en hoge doses toegediend via injectie in de bloedbaan en vergeleken met de resultaten van deelnemers die een placebo kregen.

In maart 2019 stopte Biogen de twee fase 3-studies, onder verwijzing naar een futiliteitsanalyse uitgevoerd door een onafhankelijk comité voor gegevensbewaking, dat concludeerde dat aducanumab niet leek te werken zoals bedoeld.

Het besluit had gevolgen voor 3300 deelnemers aan de studie. De protocollen voor deelname aan de studie omvatten frequente en uitgebreide bezoeken en omvatten bloedafnames, MRI's, PET-scans en soms ruggenmergafnames. Zeven maanden na het stopzetten van de twee studies, kondigde Biogen aan dat een heranalyse van bijkomende gegevens aantoonde dat bij hoge dosissen het geneesmiddel de cognitieve achteruitgang leek te verminderen.

Biogen schreef in een persbericht dat de aanvullende gegevens bestaan uit resultaten van een subset van patiënten in de fase 3 Engage-studie die een hoge dosis aducanumab kregen en een significante vermindering van cognitieve en functionele beperkingen ondervonden (geheugen, oriëntatie, taal), evenals voordelen voor activiteiten in het dagelijks leven (huishoudelijke taken doen, boodschappen doen, zelfstandig buitenshuis reizen). Op basis van deze resultaten heeft Biogen in oktober 2019 goedkeuring voor aducanumab aangevraagd bij de regelgevende instanties en deze begin juni 2021 gekregen.

Hoewel de klinische proeven van fase 3 geen volledige uitsluitsel gaven over de voordelen van de therapie voor de cognitie en de functie, concludeerde de FDA dat de proeven aantoonden dat aducanumab, geproduceerd onder de handelsnaam Aduhelm, amyloïde plaques kan verminderen, hetgeen de basis vormde voor het versnelde goedkeuringsbesluit van de FDA.

Deelnemer aan de proef en verslaggever Phil Gutis schreef voor het nieuwsplatform Being Patient: "Ik heb door een longitudinale PET-scan ontdekt dat ik geen amyloïd meer in mijn hersenen heb. De scan, die ongeveer twee jaar geleden werd gemaakt als onderdeel van de Aging Brain Cohort studie in het Penn Memory Center, bevestigde mijn groeiende vermoedens dat aducanumab mij inderdaad hielp. Ik begon het gevoel te krijgen dat ik uit een constante mentale mist kwam ... Aan de negatieve kant, de herinneringen die ik was kwijtgeraakt zijn niet teruggekomen."

Bijwerkingen en contra-indicaties van Aduhelm

Volgens de Biogen Medication Guide moeten patiënten, voordat ze Aduhelm overwegen, hun zorgverleners informeren over al hun medische aandoeningen, inclusief of ze:

• zwanger zijn of van plan zijn zwanger te worden
• borstvoeding geven of van plan zijn borstvoeding te geven

Patiënten moeten hun zorgverleners vertellen welke geneesmiddelen zij gebruiken, inclusief geneesmiddelen op recept en vrij verkrijgbare geneesmiddelen, vitaminen en kruidensupplementen.

Volgens de Biogen Medication Guide is de belangrijkste bekende bijwerking van Aduhelm ARIA (amyloïd-gerelateerde beeldvormingsafwijkingen), zoals hersenoedeem en bloedingen in de hersenen. De andere bijwerkingen zijn:

• ernstige allergische reacties, zoals zwelling van het gezicht, de lippen, de mond of de tong en netelroos
• hoofdpijnen
• diarree
• verwardheid/delirium/veranderde mentale status/disoriëntatie
• valt

ARIA is een veel voorkomende bijwerking die meestal geen symptomen veroorzaakt, maar wel ernstig kan zijn. Het wordt meestal gezien als een tijdelijke zwelling in de hersenen die na verloop van tijd vanzelf weer verdwijnt. Tegelijkertijd wordt door het verwijderen van amyloïd uit de hersenen ook amyloïd uit de bloedvaten verwijderd, waardoor kleine bloedingsplekjes in of op het oppervlak van de hersenen kunnen ontstaan.

ARIA werd waargenomen bij 41% van de deelnemers aan de klinische proeven die aducanumab kregen, vergeleken met 10% van de deelnemers die een placebo kregen.

Hoewel de meeste mensen met zwelling in delen van de hersenen geen symptomen hebben, kan ongeveer 30% van de mensen milde symptomen hebben, zoals:

• verwarring
• hoofdpijnen
• duizeligheid
• zichtveranderingen
• misselijkheid

Daniel Gibbs, gepensioneerd neuroloog en langdurig deelnemer aan de klinische proeven op Aduhelm , deelde zijn ervaring met een uiterst zeldzame bijwerking van ARIA:

"Ik moet eerst zeggen, en dit is het dogma dat grotendeels waar is, dat [ARIAs] meestal goedaardig zijn. De meeste mensen weten niet dat ze het hebben. ARIA's worden alleen gezien op MRI-scans, waar kleine zwellingen te zien zijn of kleine ijzervormige afzettingen door bloedingen. Als mensen er symptomen van hebben, zijn ze meestal mild. Hoofdpijn is de meest voorkomende, soms verwarring.

Maar bijna altijd, zelfs bij symptomatische ARIA, gaan de symptomen na een paar maanden weg als u stopt met het medicijn. Het medicijn kan weer veilig worden opgestart. Er zijn zeer weinig gevallen, althans die zijn besproken door de maker van het geneesmiddel Biogen, [van] catastrofale ARIA of ernstige, en de mijne viel in die categorie. [...]

Ik begon steeds meer hoofdpijn te krijgen. Ik heb niet zelden hoofdpijn, dus ik dacht er niet echt iets van, maar ze werden een beetje frequenter en misschien een beetje heviger, maar nog steeds verlicht door vrij verkrijgbare [medicatie]. [...]

Toen, een nacht of twee voor Kerstmis van 2017, had ik de ergste hoofdpijn van mijn leven, het soort dat wij als neurologen zouden associëren met een subarachnoïdale bloeding, een massale bloeding in de hersenen. Ik nam mijn bloeddruk op en die was torenhoog en bleef hoog, dus ik dacht dat ik een beroerte had.

Ik liet mijn vrouw me naar de eerste hulp brengen, en tegen de tijd dat ik in ons lokale ziekenhuis aankwam, kon ik echt geen samenhangende geschiedenis geven. [...]

Maar binnen een paar dagen ging het een beetje beter. Mijn hoofdpijn ging weg, maar ik had nog steeds moeite met lezen. In de loop van de volgende maand, werd het een beetje erger. Mijn MRI scans toonden tegen die tijd aan dat het ARIA was met zowel de zwelling als de bloeding over mijn hele hersenen. Omdat het toenam, vond men dat het behandeld moest worden. Ik kreeg vijf doses hoge dosis steroïden en dat verlichtte onmiddellijk de hoofdpijn en de verwardheid. Maar het duurde ongeveer zes maanden voordat de zwelling in mijn hersenen helemaal weg was."

In het licht van deze zeldzame maar ernstige mogelijke bijwerkingen moeten de zorgverleners van de patiënten vóór en tijdens de behandeling met Aduhelm scans met magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) uitvoeren om ARIA te controleren.

Goedkeuring van Aduhelm (aducanumab)

Op 7 juni 2021 heeft de FDA versnelde goedkeuring verleend aan Aduhelm (aducanumab) voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer.

Versnelde goedkeuring is een soort goedkeuring die kan worden verleend voor geneesmiddelen die in klinische proeven een positief therapeutisch effect laten zien, voordat al het sluitende bewijs is geleverd. Dit kan alleen worden toegepast op geneesmiddelen voor ernstige aandoeningen die voorzien in een onvervulde medische behoefte; het laatste geneesmiddel dat voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer is goedgekeurd, is meer dan 18 jaar geleden goedgekeurd.

Versnelde goedkeuring wordt voorwaardelijk verleend. De FDA eist van de fabrikant, Biogen, dat deze een nieuwe klinische studie uitvoert. om de klinische voordelen van het geneesmiddel te verifiëren Als de studie geen voordelen aantoont, kan de FDA de goedkeuring van het geneesmiddel intrekken. Biogen heeft tot 2029 de tijd om een andere klinische studie uit te voeren om de voordelen van aducanumab voor Alzheimerpatiënten te bevestigen; deskundigen stellen dat een derde klinische studie, die in twee jaar kan worden voltooid, een betere optie zou zijn geweest dan acht jaar wachten om erachter te komen of het medicijn werkt, terwijl patiënten de dure behandeling ondergaan en er het beste van hopen.

Een medische controverse met financiële ondertonen

Het besluit van de FDA om aducanumab goed te keuren heeft tot verwarring geleid bij deskundigen die zeggen dat er niet genoeg bewijs is dat Aduhelm een effectieve behandeling is voor de ziekte van Alzheimer. Velen van hen, waaronder een onafhankelijk panel, hebben de FDA geadviseerd dat het beschikbare bewijs significante twijfels oproept dat aducanumab de cognitieve achteruitgang kan vertragen en hebben gedebatteerd over de vraag of positieve resultaten van slechts één van de twee fase 3 studies voldoende basis is voor goedkeuring door de FDA.

Kort na de goedkeuring namen drie wetenschappers uit protest ontslag uit het onafhankelijke comité dat de FDA over de behandeling adviseerde, wegens het ontbreken van overtuigend bewijs. Zij uitten ook kritiek op het besluit van de FDA om aducanumab goed te keuren voor iedereen met Alzheimer, ondanks het feit dat de proef was uitgevoerd op Alzheimer in een vroeg stadium, en op de aanvaarding van de theorie dat het verminderen van amyloïde plaque hun cognitieve symptomen daadwerkelijk zou vertragen (ondanks de onenigheid van de wetenschappelijke gemeenschap over de geldigheid daarvan).

Het besluit van de FDA om aducanumab onder deze voorwaarden goed te keuren, kan verscheidene vertakkingen hebben.

• Andere geneesmiddelen die gericht zijn tegen amyloïde plaques, zoals donanemab van Eli Lilly, zouden sneller kunnen worden goedgekeurd dan eerder was voorspeld, waardoor farmaceutische bedrijven meer belangstelling krijgen om in geneesmiddelen tegen Alzheimer te investeren of hun betrokkenheid bij bestaande proeven voort te zetten.
• Het besluit van de FDA heeft de indruk gewekt dat de regelgeving flexibel is, wat andere biotechbedrijven ertoe zou kunnen aanzetten geneesmiddelen voor zeldzame aandoeningen te ontwikkelen, een streven dat is gestagneerd na een lange reeks mislukte klinische tests, met name in de 18 jaar tussen de goedkeuring van behandelingen tegen de ziekte van Alzheimer.
• Het geneesmiddel is met 56.000 dollar per jaar vrij duur, wat betekent dat de tarieven van particuliere ziektekostenverzekeringen zouden kunnen stijgen omdat van verzekeraars wordt verwacht dat zij ervoor betalen, en dat de belastingbetalers als onderdeel van Medicare (de nationale ziektekostenverzekering van de VS) zwaarder zullen worden belast. Sommigen zeggen dat het "verwoestend" zou kunnen zijn voor Medicare, niet alleen vanwege de basiskosten, maar ook omdat voor de behandeling met Aduhelm patiënten eerder gediagnosticeerd moeten worden met ruggenmergtaps om amyloïd op te sporen en voortdurend gevolgd moeten worden met onder meer MRI's, waardoor de kosten aanzienlijk stijgen en de medische stelsels onder druk komen te staan.

De goedkeuring wordt ook gezien als een meevaller voor Biogen, aangezien hun aandelen met meer dan 50% stegen, terwijl de aandelen van de Japanse partner Eisai Co met 56% stegen. Aduhelm zou in potentie zo'n $10 miljard aan omzet kunnen opleveren, voorspellen analisten, gezien het feit dat er alleen al in de VS 6 miljoen mensen gediagnosticeerd zijn met de ziekte van Alzheimer. Het geneesmiddel is belangrijk voor de groei van Biogen omdat de concurrentie de verkoop van hun geneesmiddelen - Tecfidera voor multiple sclerose (MS), en Spinraza voor spinale musculaire atrofie (SMA) - heeft geschaad.

Spinraza is een ander geneesmiddel in Biogen's portefeuille met een hoog prijskaartje, met een catalogusprijs van $750.000 voor het eerste jaar van de behandeling en $375.000 per jaar daarna.

Niet iedereen is kritisch over het besluit van de FDA om Aduhelm

Aangezien de ziekte van Alzheimer progressief is, moeten patiënten eerder vroeger dan later worden behandeld. Het nieuws van het besluit van de FDA heeft velen nieuwe hoop gegeven, hetzij dat de behandeling voor henzelf of hun dierbare werkt, hetzij dat het andere bedrijven tot actie zal aanzetten om andere behandelingen voor de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen.

Belangengroepen van patiënten hadden krachtig aangedrongen op goedkeuring omdat er slechts zes andere behandelingen voor de slopende ziekte beschikbaar zijn, die de symptomen slechts enkele maanden aanpakken. In november 2020 stemde het adviescomité van de FDA tegen de goedkeuring van Aduhelm, wat woede en vervolgens actie uitlokte bij de Alzheimer's Association, die vervolgens campagne voerde om hun steun te betuigen aan het potentieel van het geneesmiddel en de noodzaak te benadrukken van hoop en vooruitgang.

In januari 2021 kwamen de FDA en patiëntengroepen bijeen tijdens een luistersessie waar patiënten, verzorgers, clinici en pleitbezorgers zich vóór de behandeling uitspraken, onder meer met het argument dat patiënten het zich niet kunnen veroorloven nog langer op een behandeling te wachten.

FDA Office of New Drugs Director Peter Stein bevestigde tijdens een persconferentie dat de mening van patiënten een rol heeft gespeeld. Hij zei dat de FDA "heel duidelijk van patiënten heeft gehoord dat zij bereid zijn enige onzekerheid te aanvaarden om toegang te krijgen tot een geneesmiddel dat zinvol voordeel zou kunnen bieden bij het voorkomen van de progressie van deze ziekte, die, zoals we allemaal weten, zeer verwoestende gevolgen kan hebben".

Patrizia Cavazzoni, de waarnemend directeur van het FDA's Center for Drug Evaluation and Research, zei tijdens dezelfde persconferentie dat "de gegevens ondersteunen dat patiënten en zorgverleners de keuze hebben om dit geneesmiddel te gebruiken".

"Deze goedkeuring van het geneesmiddel door de FDA luidt een nieuw tijdperk in voor de behandeling van en het onderzoek naar Alzheimer," zei Maria Carrillo, Ph.D, de chief science officer van de Alzheimer's Association. "De geschiedenis heeft ons geleerd dat de goedkeuring van het eerste geneesmiddel in een nieuwe categorie het veld stim uleert, investeringen in nieuwe behandelingen verhoogt en meer innovatie aanmoedigt."

Wanneer zal Aduhelm in Europa worden goedgekeurd?

De ziekte van Alzheimer neemt snel toe als een van de grootste medische, economische en sociale crises van deze eeuw - en een die moeilijk in een vroeg stadium op te sporen is, vooral gezien het gebrek aan specialisten in Europa die een diagnose kunnen bevestigen. Alleen al in Europa lijden in 2018 9,7 miljoen mensen aan de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie; tegen 2030 zal het aantal patiënten naar verwachting stijgen tot 14 miljoen, waardoor er een grote behoefte aan effectieve behandelingen ontstaat.

Aduhelm is nog niet goedgekeurd buiten de Verenigde Staten. Biogen heeft een aanvraag ingediend voor regulatoire toetsing in de Europese Unie in oktober 2020, en in Japan, Canada, Australië en Brazilië aan het eind van het jaar 2020.

Volgens het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) neemt de beoordeling van een aanvraag voor een vergunning voor het in de handel brengen van een nieuw geneesmiddel gewoonlijk ongeveer een jaar in beslag, minder lang als de ontwikkelaar van het geneesmiddel een versnelde beoordeling krijgt.

In maart van dit jaar ontving Biogen's 2 miljard dollar kostende productiefaciliteit in Zwitserland een Good Manufacturing Practice (GMP) licentie van het Zwitserse agentschap voor therapeutische producten (Swissmedic). Biogen is van plan om eind 2021 FDA-goedkeuring aan te vragen voor de productie van Aduhelm in de Zwitserse faciliteit en verwacht het geneesmiddel aan meer dan 1 miljoen patiënten per jaar te kunnen leveren.

Toegang tot Aduhelm buiten de Verenigde Staten

Aduhelm is momenteel goedgekeurd door de FDA en beschikbaar voor inwoners van de Verenigde Staten - en er zijn voorschriften op grond waarvan geneesmiddelen mogen worden ingevoerd in landen waar zij momenteel niet zijn goedgekeurd.

Patiënten met levensbedreigende of slopende ziekten hebben recht op toegang tot, aankoop en invoer van geneesmiddelen met de hulp van hun behandelende artsen.

Patiënten en hun artsen kunnen dit doen op basis van de "compassionate use "- of "named patient import regulations", een wettelijke uitzondering op de algemene regel dat een geneesmiddel normaal alleen toegankelijk is na marktvergunning/goedkeuring (welke formulering we ook gebruiken) in het land waar de patiënt woont. Dankzij deze uitzondering kunnen patiënten op een legale, ethische en veilige manier toegang krijgen tot geneesmiddelen die in hun land nog niet zijn goedgekeurd.

Lees hier meer over de "named patient basis" (EMA).

everyone.org streeft ernaar dat patiënten en hun behandelende artsen toegang hebben tot alle geneesmiddelen die over de hele wereld beschikbaar zijn voor de best mogelijke behandeling. Wij werken 100% conform de regelgeving in uw land als u zich buiten de Verenigde Staten bevindt. Als u meer details wilt lezen, toegang wilt krijgen tot het medicijn of contact wilt opnemen met ons ondersteuningsteam kunt u dat hier doen.

Hoeveel kost Aduhelm ?

Biogen heeft aangekondigd dat de kosten van Aduhelm bij de onderhoudsdosis (10 mg/kg) voor een gemiddelde patiënt 56.000 dollar per jaar zouden bedragen. Dat is exclusief de tests die patiënten moeten ondergaan voorafgaand aan de behandeling en tijdens de behandeling.

Biogen heeft kritiek gekregen op de hoge prijs van het geneesmiddel per jaar.

Het non-profit Institute for Clinical and Economic Review (ICER), dat medicijnprijzen analyseert, gaf aan dat een eerlijke jaarlijkse prijs zou variëren van $2.500 tot $8.300 per patiënt per jaar. In een verklaring zei ICER dat de goedkeuring van de FDA faalde om patiënten te beschermen, en Biogen zou meer dan $50 miljard per jaar kunnen innen "zelfs in afwachting van bewijs om te bevestigen dat patiënten werkelijke voordelen van de behandeling ontvangen".

De CEO van Biogen, Michel Vounatsos, heeft op de kritiek gereageerd door te stellen dat de prijs van het geneesmiddel gerechtvaardigd is door de waarde die het zal hebben voor patiënten en een samenleving die minder last heeft van Alzheimer, en dat de prijs een weerspiegeling is van "twee decennia van geen innovatie". "Het is tijd om te investeren in behandeling," voegde hij eraan toe.

Bij everyone.org kunnen we geen invloed uitoefenen op de prijs die Biogen heeft vastgesteld. Wij kunnen patiënten helpen toegang te krijgen tot Aduhelm tegen de volgende prijzen:

• € 1.958,58 voor één injectieflacon van 170 mg/1,7 ml (100 mg/ml)
• € 3.046,68 voor een injectieflacon van 300 mg/3 ml (100 mg/ml)

Doe hier een aanvraag voor meer informatie.

Toekomstige behandelingen voor de ziekte van Alzheimer

Uit een in mei 2021 gepubliceerde studie blijkt dat er momenteel 126 behandelingenvoor de ziekte van Alzheimer in klinische proevenzijn. 82,5% daarvan is gericht op wijziging van de ziekte, 10,3% verbetert de cognitie, en 7,1% richt zich op verlichting van neuropsychiatrische symptomen.

• Fase 3-studies: 28 behandelingen (waaronder aducanumab)
• Fase 2 proeven: 74 behandelingen
• Fase 1 proeven: 24 behandelingen

De behandelingen in fase 3-proeven zullen hoogstwaarschijnlijk in het komende jaar worden goedgekeurd.

Lecanemab

Het monoklonale antilichaam lecanemab, dat op dezelfde manier werkt als aducanumab (het immuunsysteem aanzetten tot het verwijderen van bèta-amyloïde plaques), is volgens de gepubliceerde verslagen veelbelovend en is overgegaan naar klinische proeven van fase 3.

Gantenerumab

Gantenerumab bindt zich aan beta-amyloïde, met name aan plaques van beta-amyloïde in vergelijking met het afzonderlijke beta-amyloïde dat in het bloed circuleert. Men denkt dat het amyloïde plaques op lost en beta-amyloïde verwijdert door fagocytose te stimuleren, een proces waarbij een cel een bepaalde molecule in zich opneemt en verteert. Eerdere klinische studies van gantenerumab toonden aan dat het de bèta-amyloïde plaque verminderde bij mensen met de meer voorkomende vorm van Alzheimer die niet direct wordt veroorzaakt door genmutaties. Het wordt nog steeds onderzocht in twee grote wereldwijde fase III-studies.

Solanezumab

Solanezumab is een antilichaam dat beta-amyloïde uit het bloed en de cerebrospinale vloeistof moet "zuiveren" en zo de vorming van plaque moet voorkomen. Er werden voordelen gemeld bij deelnemers die gedurende de volledige periode van drie en een half jaar aan de proeven deelnamen, en minder bij deelnemers die later aan de proeven deelnamen, zodat er nog meer te leren valt over de effecten ervan.

Donanemab

Donanemab lijkt een ander veelbelovend nieuw geneesmiddel te zijn voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer. Het wordt getest door Eli Lilly and Company, dat van plan is 1500 deelnemers in te schrijven voor een grote studie om de resultaten van zijn kleinere studie te bevestigen; deze vorige studie duurde 76 weken en omvatte 257 patiënten, en volgens de rapporten toonde donanemab aan dat het de voortgang van de ziekte van Alzheimer aanzienlijk vertraagde.

Andere

Saracatinib is een experimentele stof die werkt als een remmer van een eiwit, Fyn kinase genaamd, dat de vorming van beta-amyloïde plaques bevordert. Een studie bij muizen toonde aan dat saracatinib, door remming van Fyn kinase, effectief was in het omkeren van geheugenverlies bij muizen. Remming van Fyn kinase kan de progressie van de ziekte voorkomen of vertragen.

Onderzoekers van het Salk Institute for Biological Studies in Californië bestuderen een chemische stof genaamd fisetine en ontwikkelden een versie van fisetine, CMS121 genaamd, waarvan zij vonden dat deze effectief is in het vertragen van het verlies van hersencellen. Er is meer onderzoek nodig voordat een geneesmiddel klaar is voor goedkeuring.

Over Aduhelm's recente goedkeuring zei Maria Carrillo, Chief Science Officer voor de patiënten-advocatengroep Alzheimer's Association in Chicago, VS, in een verklaring voor Nature: "We zijn hoopvol, en dit is het begin - zowel voor dit medicijn als voor betere behandelingen voor Alzheimer."

"Alles wat we echt zijn, zijn onze gedachten en onze hersenen." - Sandy, voormalig tandarts en assistent-professor en Alzheimerpatiënt.

Bij everyone.org zijn we ervan overtuigd dat de wetenschap de mensheid vooruit helpt en levens verbetert of zelfs redt. De ziekte van Alzheimer bedreigt de levenskwaliteit van velen. We moedigen wetenschappers die zich inzetten om een (deel van de) oplossing te vinden aan om door te zetten en we kijken ernaar uit dat behandelingen die in ontwikkeling zijn en veelbelovende resultaten laten zien, binnen de komende 3 jaar worden goedgekeurd en toegankelijk worden voor Alzheimerpatiënten over de hele wereld.